در بسیاری از خانه‌ها، «قصه شب» سال‌هاست که جایگاهی آرام برای پایان یک روز پرهیاهو دارد. پدر و مادرها کتابی در دست می‌گیرند، چراغ‌خواب روشن می‌شود، و کودک با شنیدن قصه‌ای شیرین، کم‌کم به خواب می‌رود. اما آیا قصه‌ها فقط برای خواباندن بچه‌ها هستند؟ در دنیای امروز و با تغییر رویکردهای تربیتی و آموزشی، نقش قصه بسیار فراتر از تنها یک ابزار آرام‌بخش شبانه است.
قصه به عنوان آغاز یک فعالیت معنادار
روایت داستان می‌تواند نقطه‌ی شروعی برای یک فعالیت هدفمند و معنادار باشد. کودک با شنیدن قصه، نه‌تنها وارد جهانی خیالی می‌شود، بلکه درگیر پرسش، کنجکاوی، ساختن و تجربه‌کردن نیز می‌شود. این همان مفهومی است که ما در شارمینیا آن را قصه‌بازی می‌نامیم؛ رویکردی که در آن قصه، شروع یک بازی، یک پروژه‌ی خلاقانه یا حتی یک اکتشاف شخصی می‌شود.
در این رویکرد، کودک تنها شنونده نیست، بلکه فعالانه در ادامه‌ی داستان نقش دارد: او ممکن است نقاشی بکشد، نمایشی اجرا کند، یا حتی با دوستانش داستان را بازآفرینی کند. به این ترتیب، قصه تبدیل به یک بستر برای رشد شناختی، اجتماعی و عاطفی کودک می‌شود.
مفهوم قصه‌بازی در بخش درخت بنفش شارمینیا
در بازی موبایلی سفر به شارمینیا، ما بخشی به نام درخت بنفش طراحی کرده‌ایم که الهام‌گرفته از همین نگاه به قصه و بازی است. در این بخش، کودک هر بار با یک قصه‌ی جدید مواجه می‌شود. اما داستان در همین‌جا به پایان نمی‌رسد. در پایان هر قصه، کودک دعوت می‌شود که یک فعالیت متناسب با ماجرای قصه انجام دهد: ساخت کاردستی، کشیدن نقاشی، اجرای یک نمایش، یا حتی طراحی ادامه‌ی داستان.
بدین ترتیب، کودک با قصه‌های شارمینیا، تنها شنونده‌ی منفعل نیست، بلکه درگیر تجربه‌ای فعال، خلاقانه و هدفمند می‌شود. روز او می‌تواند با یک قصه شروع شود و در ادامه با بازی، خیال‌پردازی و ساخت همراه شود؛ چیزی که نه‌تنها باعث افزایش تمرکز و حافظه می‌شود، بلکه نقش مؤثری در پرورش تفکر انتقادی و حل مسئله دارد.
روایت‌گری و رشد شناختی کودک
مطالعات مختلفی در زمینه‌ی روان‌شناسی رشد نشان داده‌اند که ارتباط بین بازی، قصه‌گویی و رشد شناختی کودک بسیار عمیق است. از تقویت مهارت‌های زبانی گرفته تا توسعه‌ی مهارت‌های اجتماعی و تقویت قدرت تخیل، همگی در دل این تجربه‌ی مشترک قرار دارند. همان‌طور که در برخی مقالات بین‌المللی اشاره شده است، تبدیل داستان‌ها به فعالیت‌های نمایشی یا ساختنی، تأثیر قابل توجهی بر یادگیری فعال کودک دارد.
قصه‌هایی که به زندگی می‌پیوندند
در نهایت نگاه ما در شارمینیا این است که قصه نباید در همان صفحه‌ی کتاب یا در پایان ماجرا متوقف شود. قصه‌ها باید به زندگی کودک گره بخورند، با تجربه‌های شخصی او آمیخته شوند و الهام‌بخش فعالیت‌های واقعی باشند و این دقیقاً چیزی است که در بخش قصه‌های شارمینیا و در قالب قصه‌بازی برای کودکان طراحی کرده‌ایم.
نتیجه‌گیری
با تکیه بر مفاهیم علمی و تجربه‌ی تربیتی، می‌توان گفت که قصه‌ها زمانی بیشترین اثر را دارند که از چارچوب سنتی خارج شوند و به ابزاری برای بازی، خلاقیت و رشد ذهنی تبدیل شوند. در شارمینیا، تلاش کرده‌ایم با ترکیب قصه و بازی، دنیایی خلق کنیم که کودک نه‌تنها سرگرم شود، بلکه پرورش یابد، یاد بگیرد و تجربه کند.
